Tak mało powiedziałem.
Krótkie dni.Krótkie dni,
Krótkie noce,
Krótkie lata.Tak mało powiedziałem,
Nie zdążyłem.Serce moje zmęczyło się
Zachwytem,
Rozpaczą,
Gorliwością,
Nadzieją.Paszcza lewiatana
Zamykała się na mnie.Nagi leżałem na brzegach
Bezludnych wysp.Porwał mnie w otchłań ze sobą
Biały wieloryb świata.I teraz nie wiem
Co było prawdziwe. *
*Czesław Miłosz, Tak mało
Usłyszałam ten wiersz kilka lat temu. W formie muzycznego utworu, w wykonaniu Anthonego Miłosza. To jeden z tych tekstów, które można recytować na zalanym porannym, letnim słońcem placu małego miasta. W ciszy, harmonii i spokoju, których tak brakuje.
Przypomina mi się maleńkie miasteczko w południowej Francji. Niewiele ponad 150 mieszkańców, więc pewnie można by na pisać „wieś”. Piszę jednak „miasteczko”, bo domy były ze sobą połączone, tworzyły wyraźne cztery uliczki, zbiegające się w placu, na którym stał kościół i mała fontanna. Kościół niewiele różnił się od domów, jedynie dając znać dzwonnicą o swojej roli. Ciemność pochmurnego wieczoru nie pozwalała dostrzec, że miasteczko przytulone jest do gór i całe zbudowane z jednego rodzaju kamienia. Jedyne co wyróżnia poszczególne domy to kolor okiennic. Tak mało, tak nic tam się nie działo. Tego wieczoru mały kościół, jak nigdy, wypełnił się po brzegi. Wszyscy mieszkańcy przyszli posłuchać muzyki. Koncert wyśpiewano idealnie od pierwszej do ostatniej nuty. Trzydzieści osób współbrzmiało tak, że każdy z nich odczuwał dreszcz wzruszenia. W tej starej przestrzeni, pachnącej mchem i drewnem wybrzmiała muzyka, która nigdzie indziej już nie brzmiała tak samo. Poruszeni byli wszyscy. I chór i słuchacze. Coś niezwykłego było w tym, tak bardzo zwyczajnym, miejscu.
/ zdjęcia dzięki Google Street View /
W przeddzień Bożego Narodzenia pytam o skromność i pokorę, w której upatruję ogromnej siły architektury. W świecie skoncentrowanym na obrazach, przepełnionym milionami zdjęć, komunikatów, które mimowolnie przyjmujemy i kolekcjonujemy w pamięci, być może właśnie architektura nie-spektakularna bezgłośnie powie najwięcej i najmądrzej. Może w przestrzeniach o skalach do ogarnięcia, pozwalających poczuć materię możliwe będzie doświadczenie ponadczasowej niezwykłości i mocy architektury, która poza wszystkim tworzy miasto, bo jej zewnętrzność przynależy do przestrzeni publicznej. Budynki-obiekty, tworzone by zachwycać, by wylać słowotok form i znaczeń, skupiają na sobie uwagę niczym operowe divy, potrzebujące orkiestry i chóru, by na ich tle pokazać swój kunszt. Przez moment oczy widzów zwrócone są tylko na nie.
Jednak wybieram harmonię i równowagę. Skromność i pokorę. By współbrzmieć. I nie zdążyć powiedzieć zbyt wiele.
Dobrych Świąt!
Dodaj komentarz